OXCARBAZEPINE

Er zijn geen gegevens over de vruchtbaarheid bij mensen. 

Het is algemeen bekend dat toediening van foliumzuur rond de conceptie (8 weken vóór de conceptie tot minstens 8 weken na de conceptie) het risico van neuraalbuisdefecten vermindert. Hoewel er bij vrouwen op anti-epileptica weinig onderbouwing bestaat over het effect van foliumzuur op het door het anti-epilepticum geïnduceerde risico van neuraalbuisdefecten en over de optimale dosis foliumzuur, wordt bij deze vrouwen meestal extra inname van 4 à 5 mg per dag aanbevolen [Folia maart 2015].

Oxcarbazepine kan leiden tot falen van het therapeutische effect van orale anticonceptiva die ethinylestradiol (EE) en levonorgestrel (LNG) bevatten. Vrouwen in de vruchtbare leeftijd moet worden aangeraden zeer effectieve anticonceptie te gebruiken (bij voorkeur niet-hormonaal; bv. Intra Uterine Device IUD) tijdens de behandeling met oxcarbazepine [SKP Oxcarbazepine Mylan 10 2022].

Bij ratten was de vruchtbaarheid in beide geslachten onaangetast door oxcarbazepine bij orale doses tot 150 mg/kg/dag, waarbij geen sprake is van een veiligheidsmarge. Verstoring van het oestrum en verlaagde aantal corpora lutea, innestelingen en levende embryo´s werden waargenomen bij vrouwelijke dieren voor het 10-monohydroxyderivaat (MHD) bij doses die vergelijkbaar zijn met die bij mensen [SKP Oxcarbazepine Mylan 10 2022].

Klinische en toxicologische informatie:

Eerste trimester
Humaan:

In het Nordic register (een register met  gebruikersgegevens over 18 jaar), wordt gerapporteerd over meer dan 1300 zwangerschappen die zijn blootgesteld in het eerste trimester. In een Cochrane analyse wordt geen hoger risico op aangeboren afwijkingen gezien in vergelijking met niet-blootgestelde zwangerschappen. LE CRAT vermeldt minstens 1500 patiënten zonder een verhoogd aantal complicaties [LAREB 01 2024] [SKP Oxcarbazepine Mylan 10 2022] [Le-Crat 01 2024]. 

Plasmaspiegels van oxcarabazepine kunnen 36 tot 62% lager liggen tijdens zwangerschap in vergelijking met een niet zwangere toestand. De verlaagde plasmaspiegel wordt toegeschreven aan een verhoogde metabole activiteit van de lever en een verhoogde renale klaring [Prescriber Update 2024][Arfman et al. 2020].

Dierexperimenteel:

In standaard reproductietoxiciteitsonderzoeken bij knaagdieren en konijnen werden effecten waargenomen zoals verhoging van de incidentie van embryo-foetusmortaliteit en/of lichte vertraging van de antenatale en/of postnatale groei van de nakomelingen bij materneel toxische doses. Er was een stijging van foetusmisvormingen bij ratten in een van de acht embryofoetus toxiciteitsonderzoeken, die werden uitgevoerd met oxcarbazepine of het 10-monohydroxyderivaat (MHD), met doses die ook maternale toxiciteit veroorzaakten. Er werden milde faciale afwijkingen gezien [SKP Oxcarbazepine Mylan 10 2022][Briggs].

Tweede trimester:
Humaan:

Zie eerste trimester.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Derde trimester :
Humaan:

Gegevens van een beperkt aantal vrouwen wijzen erop dat de plasmaconcentraties van de actieve metaboliet van oxcarbazepine, het 10-monohydroxyderivaat (MHD), tijdens de zwangerschap geleidelijk kan dalen. Het wordt aanbevolen de respons zorgvuldig te volgen. Ook postpartum MHD plasma-gehaltes kunnen worden overwogen voor monitoring, vooral indien de dosering werd verhoogd gedurende de zwangerschap [SKP Oxcarbazepine Mylan 10 2022].

Om de kans op hemorragie bij de pasgeborene te verminderen wordt 1 mg vitamine K1 (phytomenadion; IM of IV) aangeraden voor de pasgeborene. Aan de moeder kan de laatste 4 weken dagelijks een dosis van 10 mg vitamine K1 oraal worden gegeven [SKP Oxcarbazepine Mylan 10 2022].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :
Humaan:

Zie derde trimester.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Opvolging :
Humaan:

Studies naar de langetermijneffecten van oxcarbazepine laten geen verhoogd risico op ontwikkelingsstoornissen zien vergeleken met niet-blootgestelde kinderen van vrouwen met epilepsie. Wanneer de blootgestelde groep werd vergeleken met de totale populatie was er een licht verhoogd risico op autisme spectrum stoornissen. Dit wordt mogelijk veroorzaakt door de epilepsie en niet door het geneesmiddel [LAREB 01 2024].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Risico-categorie (Hale) :

L3

Farmacokinetiek:legende
% Eiwitbinding (moeder): 40 (MHD)  
Distributievolume: 0.7 l/kg  
Halfwaardetijd (moeder): 1.3 – 2.3 uren ; 9.3 uren (oxcarbazepine)
Piekconcentratie in het serum (moeder): na 4.5 uren  
Overgang in de moedermelk: zwak
Melk/serum ratio: 0.5
Geschatte max. inname (zuigeling): onbekend

Klinische en toxicologische informatie
Humaan:

Oxcarbazepine en zijn actieve metaboliet (MHD) worden uitgescheiden in de moedermelk. Uit beperkte gegevens blijkt dat de MHD-plasmaconcentraties van zuigelingen die borstvoeding krijgen 0,2-0,8 μg/ml bedragen, wat overeenkomt met maximaal 5% van de MHD-plasmaconcentratie van de moeder. Hoewel de blootstelling gering lijkt te zijn, kan een risico voor de zuigeling niet worden uitgesloten. Daarom moet bij de beslissing om borstvoeding te geven tijdens het gebruik van oxcarbazepine rekening worden gehouden met zowel het voordeel van borstvoeding als het potentiële risico van bijwerkingen bij de zuigeling. Indien borstvoeding wordt gegeven, moet de zuigeling worden gecontroleerd op bijwerkingen zoals slaperigheid en geringe gewichtstoename [SKP Oxcarbazepine Mylan 10 2022].

Er zijn minstens 15 gevallen beschreven van moeders die borstvoeding gaven tijdens een therapie met oxcarbazepine. Er worden geen complicaties gemeld [LACTMED 01 2024][Hale].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Humaan:

Tot nog toe wordt niet gerapporteerd over beïnvloeding van de vruchtbaarheid.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Humaan:

Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Er bestaan databanken met gegevens over de incidentie van misvormingen die in verband gebracht worden met het gebruik van antiëpileptica tijdens zwangerschap.

-EURAP = The International Antiepileptic Drugs and Pregnancy Registry
-NAAPR = North American Anti Epileptic Drug Pregnancy Registry
-UK Ireland = UK and Ireland Epilepsy and Pregnancy Register
-Norway = based on health register data from Norway
-Nordic countries, based on national health
register data from Denmark, Finland, Iceland, Norway, and Sweden including Anti Seizure Medication exposure regardless of treatment indication (epilepsy or other)

EURAP is de grootste databank met gegevens van ongeveer 29.000 patiënten. Alle gegevens samen genomen van de
hoger genoemde databanken rangschikken we de antiëpileptica van hoog naar lager wat prevalentie van ernstige congenitale verwikkelingen ontwikkelingen betreft (de
hoogste en de laagste percentages worden weergegeven tussen haakjes). De cijfers zijn gebaseerd op blootstelling in
monotherapie.

1. Valproaat (10,3 – 6,3 % berekend op 5288 patiënten)
2. Fenobarbital (7,4 – 5,5 % berekend op 520 patiënten)
3. Topiramaat (6,3 – 3,9 % berekend op 1138 patiënten)
4. Fenytoïne (6,4 – 2,9 % berekend op 623 patiënten)
5. Carbamazepine (5,5 – 2,6 % berekend op 8006 patiënten)
6. Oxcarbazepine (4,4 – 1,8 % berekend op 1885 patiënten)
7. Lamotrigine (3,8 – 1,9 % berekend op 15344 patiënten)
8. Levetiracetam (2,9 – 0,7 % berekend op 2511 patiënten)

Bron:
Tomson T & Battino D. The importance of pregnancy registries for the management ofwomen with epilepsy and childbearing potential: Emphasis on EURAP. Clin Epileptol
2023; 36: 192–196

Geen specifieke informatie beschikbaar.