LAMOTRIGINELaatste bijwerking : 2015.10.2 |
|||||||||
Synoniem: | |||||||||
Toedieningsweg: | oraal | ||||||||
Klasse(n): | |||||||||
Preconceptie | 0-3 | 4-6 | 7-9 | Perinataal | Borstvoeding | |
---|---|---|---|---|---|---|
(ja) II | (ja) I | (ja) I | (ja) I | (ja) I | (ja) II | |
geen info | geen info | geen info |
Lamotrigine behoort tot de minst risico inhoudende antiëpileptica.
Als behandeling met lamotrigine tijdens de zwangerschap nodig wordt geacht, wordt de laagst mogelijke therapeutische dosering aanbevolen. Lamotrigine heeft een licht remmend effect op de dihydrofoliumzuurreductase en zou daarom in theorie kunnen leiden tot een verhoogd risico op embryofoetale schade door verlaging van de foliumzuurspiegels [SKP Lamictal 08 2013]. Het is algemeen bekend dat toediening van foliumzuur rond de conceptie (8 weken vóór de conceptie tot minstens 8 weken na de conceptie) het risico van neuraalbuisdefecten vermindert. Hoewel er bij vrouwen op anti-epileptica weinig onderbouwing bestaat over het effect van foliumzuur op het door het anti-epilepticum geïnduceerde risico van neuraalbuisdefecten en over de optimale dosis foliumzuur, wordt bij deze vrouwen meestal extra inname van 4 à 5 mg per dag aanbevolen ([2].
Uit dierproeven is geen afwijking in de vruchtbaarheid gebleken.
Registratie van lamotrigine behandeling leverde gegevens op over 1554 gevallen van blootstelling aan lamotrigine tijdens het eerste trimester. In die gevallen werden majeure afwijkingen gezien in 2,2%. Het aantal geregistreerde gevallen was voldoende om met een power van 80% een toename met een factor 1,39 tot 1,48 te zien van majeure afwijkingen [Briggs]. Er wordt een mogelijke significante toename van gespleten verhemelte en gespleten lip gemeld na registratie van 564 geboorten van kinderen blootgesteld aan lamotrigine monotherapie tijdens het eerste trimester. De prevalentie voor majeure afwijkingen in de lamotrigine groep was 2,7% (95% BI 1,5-4,3%) ten opzichte van 1,62% in een niet blootgestelde groep. Dat leidt tot een niet significante toename van het risico van 1,7 (95% BI 1,0-2,7). De kans op een gespleten verhemelte of een gespleten lip was wel significant verhoogd met een factor van respectievelijk 32,8 (95% BI 10,6-101,3) en 17,1 (95% BI 4,3-68,2). Enerzijds hebben de auteurs twijfels over het trouw registreren van de afwijkingen in de controlegroep, gezien het lage percentage. Anderzijds komen dezelfde bevindingen uit gelijkaardige registraties door andere auteurs [Briggs][Motherisk]. Volgens gegevens uit de North American Adverse Effects Pregnancy Registry, verzameld van 1997 tot 2011 bedraagt de prevalentie van ernstige afwijkingen onder lamotrigine 2,0% op 1562 waarnemingen. Het absoluut aantal ernstige afwijkingen onder lamotrigine wordt beschouwd als vergelijkbaar met een controlepopulatie [1]. Wanneer de totale groep van antiëpileptica wordt beschouwd, is de frequentie van afwijkingen het laagst indien de doses van lamotrigine onder 300 mg per dag kunnen worden gehouden [2].
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Tweede trimester:Fysiologische veranderingen gedurende de zwangerschap kunnen van invloed zijn op de lamotriginespiegels en/of het therapeutisch effect. Er zijn meldingen geweest van daling van de lamotrigineplasmaspiegels tijdens de zwangerschap met een mogelijk risico op een verlies van aanvalscontrole. Na de geboorte kunnen de lamotriginespiegels snel stijgen met een risico op dosis-gerelateerde bijwerkingen. Daarom dienen de serumspiegels van lamotrigine vóór, tijdens en na de zwangerschap en vlak na de bevalling gevolgd te worden. Zo nodig dient de dosis te worden aangepast om de lamotrigine-spiegel van vóór de zwangerschap te handhaven, of te worden aangepast volgens klinische respons [SKP Lamictal 08 2013]. Bij 12 zwangeren behandeld met lamotrigine werd in 9 gevallen een verhoogde frequentie van aanvallen vastgesteld. Plasmaspiegels wezen op een 40% daling van de serumspiegels ten opzichte van de beginwaarden [Briggs].
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Zie tweede en derde trimester.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :Zie tweede trimester. Bij 12 zwangeren behandeld met lamotrigine werd in 9 gevallen een verhoogde frequentie van aanvallen vastgesteld. Plasmaspiegels wezen op een 40% daling van de serumspiegels ten opzichte van de beginwaarden [Briggs]. Drie tot 10 dagen na bevalling werden ongewenste effecten gezien bij de moeders (verwardheid, diplopie en ataxie), tengevolge van gestegen serumwaarden (12-14 µg/ml). De effecten verdwenen na verlagen van de doses. Na de geboorte dient dus gecontroleerd te worden op dosisgerelateerde bijwerkingen [Briggs] [SKP Lamictal 08 2013].
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Opvolging :Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
L3
Een studie werd uitgevoerd bij 6 en 26 moeders die borstvoeding gaven tijdens een dagelijkse inname van 400 mg lamotrigine. De gemiddelde hoeveelheid via de melk toegediende lamotrigine varieerde van 7,6% tot 9,2% van de dosis van de moeder. Plasma concentraties bij de zuigeling bedroegen gemiddeld 18% van deze van de moeder. Erworden geen spreidingsmaten meegedeeld en individuele schommelingen zijn niet uit te sluiten. De bijsluiter meldt concentraties tot 50% van deze in de moeder. In een beperkte groep via borstvoeding aan lamotrigine blootgestelde zuigelingen werd geen enkele bijwerking waargenomen. In 7 gevallen werd een verhoogde concentratie aan bloedplaatjes vastgesteld zonder klinische consequenties [Briggs] [SKP Lamictal 08 2013]. Een andere bron vermeldt opvolging van respectievelijk 5, 9 en 6 zogende moeders en hun baby’s. De therapeutische doses varieerden van 175 tot 800 mg per dag. Er werden geen ongewenste effecten gezien bij de baby’s in deze studies. Baby’s van 4 moeders uit een andere studie vertoonden geen daling van de initiële plasmaspiegels, opgevolgd gedurende 2 maanden. In een vijfde studie werden 30 vrouwen die lamotrigine namen en hun baby’s opgevolgd. Er traden geen complicaties op. Apnee werd wel gerapporteerd bij een 16-dagen oude zuigeling wiens moeder 850 mg lamotrigine per dag nam. In dit geval schommelde de M/P waarde tussen 0,79 en 0,96. Deze casus bewijst dat het nuttig is om de plasmaspiegels van lamotrigine bij de baby te bepalen [Hale].
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Preconceptie | Zwangerschap | Borstvoeding | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
(ja) III | (ja) III | |||||
geen info | geen info | ← Condoom gebruiken / Onthouding |
Geen specifieke gegevens beschikbaar
Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Tijdens de zwangerschap kunnen maternale tonisch-klonische aanvallen en status epilepticus met hypoxie een bijzonder risico op overlijden met zich mee brengen voor de moeder en het ongeboren kind.
Een Australische studie bespreekt de uitkomsten bij zwangeren die de meer recentere lamotrigine, levetiracetam of topiramaat gebruikten in monotherapie. Die resultaten werden vergeleken met deze bekomen na gebruik van meer traditioneel gebruikte antiëpileptica en met niet behandelen van de epilepsie. Misvormingen kwamen in volgende percentages voor: lamotrigine 5.2% (= 12 op 231 patiënten), topiramaat 3,2% (= 1 op 31), levetiracetam 0% (op 22 patiënten), fenytoïne 2,9% (1 op 35), valproaat 16,3% (35 op 215), carbamazepine 6,3% (19 op 301). Bij niet behandelde patiënten werden 6 gevallen van misvorming gezien op 116 of 5,2%. In deze studieblijkt niet behandelen dus geen oplossing om misvormingen te vermijden (Vajda FJ et al. 2012: Vajda FJ, Graham J, Roten A, Lander CM, O´Brien TJ, Eadie M. Teratogenicity of the newer antiepileptic drugs--the Australian experience. J Clin Neurosci. 2012 Jan;19(1):57-9).
Tabel : risico van afwijkingen bij de geboorte en relatieve risico’s (RR) van blootstelling in utero aan diverse antiëpileptica
Substantie |
% ernstige afwijkingen (aantal zwangerschappen) |
Relatief risico ten opzichte van Lamotrigine (95% BI) |
Valproaat |
9,3% (op 323) |
5,1 (95% BI = 3,0-8,5) |
Fenobarbital |
5,5% (op 199) |
2,9 (95% BI = 1,4-5,8) |
Topiramaat |
4,2% (op 359) |
2,2 (95% BI = 1,2-4,0) |
Carbamazepine |
3,0% (op 1033) |
NS |
Fenytoïne |
2,9% (op 416) |
NS |
Levetiracetam |
2,4% (op 450) |
NS |
Lamotrigine |
2,0% (op 1562) |
1 |
BI = betrouwbaarheidinterval: wanneer dat interval het cijfer 1 niet insluit, is de toename van het risico significant.
NS = niet significant
Bron: Hernández-Díaz S, Smith CR, Shen A, Mittendorf R, Hauser WA, Yerby M, Holmes LB; North American AED Pregnancy Registry; North American AED Pregnancy Registry. Comparative safety of antiepileptic drugs during pregnancy. Neurology.
Geen specifieke informatie beschikbaar.