LAMOTRIGINE

Als behandeling met lamotrigine tijdens de zwangerschap nodig wordt geacht, wordt de laagst mogelijke therapeutische dosering aanbevolen. Lamotrigine heeft een licht remmend effect op de dihydrofoliumzuurreductase en zou daarom in theorie kunnen leiden tot een verhoogd risico op embryofoetale schade door verlaging van de foliumzuurspiegels [SKP Lamictal 01 2022]. Het is algemeen bekend dat toediening van foliumzuur rond de conceptie (8 weken vóór de conceptie tot minstens 8 weken na de conceptie) het risico van neuraalbuisdefecten vermindert. Hoewel er bij vrouwen op anti-epileptica weinig onderbouwing bestaat over het effect van foliumzuur op het door het anti-epilepticum geïnduceerde risico van neuraalbuisdefecten en over de optimale dosis foliumzuur, wordt bij deze vrouwen meestal extra inname van 4 à 5 mg per dag aanbevolen [Anonymus 2015].

Uit dierproeven is geen afwijking in de vruchtbaarheid gebleken [SKP Lamictal 01 2022].

Uit de meeste gegevens (> 8700 zwangerschappen met blootstelling in monotherapie tijdens het eerste trimester) blijkt dat lamotrigine niet teratogeen is. In één studie is melding gemaakt van gespleten lip, maar aangezien dat niet bevestigd is in andere studies, wordt dat risico als niet bewezen beschouwd (zie meer details hieronder). Deze vaststellingen werden eerder bewezen in een meta-anamyse [Anonymus 2023][SKP Lamotrigine 01 2022][Briggs].

Zoals hierboven gemeld wordt in één studie een mogelijke significante toename van gespleten verhemelte en gespleten lip gemeld na registratie van 564 geboorten van kinderen blootgesteld aan lamotrigine monotherapie tijdens het eerste trimester. De prevalentie voor majeure afwijkingen in de lamotrigine groep was 2,7% (95% BI 1,5-4,3%) ten opzichte van 1,62% in een niet blootgestelde groep. Dat leidt tot een net niet significante toename van het risico van 1,7 (95% BI 1,0-2,7). De kans op een gespleten verhemelte of een gespleten lip was wel significant verhoogd met een factor van respectievelijk 32,8 (95% BI 10,6-101,3) en 17,1 (95% BI 4,3-68,2). De auteurs van de studie hebben twijfels over het trouw registreren van de afwijkingen in de controlegroep, gezien het lage percentage in de studie [Briggs].

Volgens gegevens uit de North American Adverse Effects Pregnancy Registry, verzameld van 1997 tot 2011 bedraagt de prevalentie van ernstige afwijkingen onder lamotrigine 2,0% op 1562 waarnemingen. Het absoluut aantal ernstige afwijkingen onder lamotrigine wordt beschouwd als vergelijkbaar met een controlepopulatie [1]. Wanneer de totale groep van antiëpileptica wordt beschouwd, is de frequentie van afwijkingen het laagst indien de doses van lamotrigine onder 300 mg per dag kunnen worden gehouden [Anonymus 2015].

De bijsluiter raadt ook de laagst mogelijke therapeutische dosis aan [SKP Lamictal 01 2022].

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Fysiologische veranderingen gedurende de zwangerschap kunnen van invloed zijn op de lamotriginespiegels en/of het therapeutisch effect. Er zijn meldingen geweest van daling van de lamotrigineplasmaspiegels tijdens de zwangerschap met een mogelijk risico op een verlies van aanvalscontrole. Na de geboorte kunnen de lamotriginespiegels snel stijgen met een risico op dosis-gerelateerde bijwerkingen. Daarom dienen de serumspiegels van lamotrigine vóór, tijdens en na de zwangerschap en vlak na de bevalling gevolgd te worden. Zo nodig dient de dosis te worden aangepast om de lamotrigine-spiegel van vóór de zwangerschap te handhaven, of te worden aangepast volgens klinische respons [SKP Lamictal 01 2022]. Bij 12 zwangeren behandeld met lamotrigine werd in 9 gevallen een verhoogde frequentie van aanvallen vastgesteld. Plasmaspiegels wezen op een 40% daling van de serumspiegels ten opzichte van de beginwaarden [Briggs].

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Zie tweede trimester. 

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Drie tot 10 dagen na bevalling werden ongewenste effecten gezien bij de moeders (verwardheid, diplopie en ataxie), ten gevolge van gestegen serumwaarden (12-14 µg/ml). De effecten verdwenen na verlagen van de doses. Na de geboorte dient dus gecontroleerd te worden op dosisgerelateerde bijwerkingen [Briggs][SKP Lamictal 01 2022 ].

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Uit de beschikbare gegevens over neurologische ontwikkelingsstoornissen na intra-uteriene blootstelling aan lamotrigine blijkt geen verhoogd risico, maar de gegevens zijn te beperkt om een conclusie te trekken. In één studie is melding gemaakt van een dosis-effectrelatie, maar die werd niet teruggevonden in drie andere, even grote, studies [Anonymus 2023].

Geen specifieke informatie beschikbaar.

L3

Er zijn meldingen waarbij lamotrigine in zeer uiteenlopende concentraties in de moedermelk terecht is gekomen. Deze resulteerden bij zuigelingen in lamotrigine concentraties van maximaal ongeveer 50% van de concentraties van de moeder. Vandaar dat bij sommige zuigelingen die borstvoeding krijgen, de serumconcentraties van lamotrigine het niveau kunnen bereiken, waarop farmacologische effecten kunnen optreden. Posologie van lamotrigine moet eventueel worden aangepast na de geboorte om een te hoge dosis te vermijden [SKP Lamictal 01 2022].

Desondanks de mogelijkheid van hoge concentraties in moedermelk vallen ongewenste effecten bij de zuigelingen nog mee. Gegevens hebben betrekking op minstens 100 gevallen De zuigelingen waarvan de moeder behandeld wordt met lamotrigine moeten opgevolgd worden voor symptomen zoals apnoe, huiduitslag, bewustzijnsstoornissen, weinig eetlust. In geval van dergelijke symptomen moeten de plasmaspiegels gemeten worden bij de zuigeling, zeker wanneer er een dosisaanpassing gebeurde bij de moeder. Het is tevens nuttig het aantal bloedplaatjes en de leverfunctie te controleren bij de zuigeling [LACTMED 06 2023][Hale].

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Tot nog toe werd geen invloed op de vruchtbaarheid gemeld.

Uit dierproeven is geen afwijking in de vruchtbaarheid gebleken [SKP Lamictal 01 2022].   

Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Tijdens de zwangerschap kunnen maternale tonisch-klonische aanvallen en status epilepticus met hypoxie een bijzonder risico op overlijden met zich mee brengen voor de moeder en het ongeboren kind.

Een Australische studie bespreekt de uitkomsten bij zwangeren die de meer recentere lamotrigine, levetiracetam of topiramaat gebruikten in monotherapie. Die resultaten werden vergeleken met deze bekomen na gebruik van meer traditioneel gebruikte antiëpileptica en met niet behandelen van de epilepsie. Misvormingen kwamen in volgende percentages voor: lamotrigine 5.2% (= 12 op 231 patiënten), topiramaat 3,2% (= 1 op 31), levetiracetam 0% (op 22 patiënten), fenytoïne 2,9% (1 op 35), valproaat 16,3% (35 op 215), carbamazepine 6,3% (19 op 301). Bij niet behandelde patiënten werden 6 gevallen van misvorming gezien op 116 of 5,2%. In deze studieblijkt niet behandelen dus geen oplossing om misvormingen te vermijden (Vajda FJ et al. 2012: Vajda FJ, Graham J, Roten A, Lander CM, O´Brien TJ, Eadie M. Teratogenicity of the newer antiepileptic drugs--the Australian experience. J Clin Neurosci. 2012 Jan;19(1):57-9).

Tabel : risico van afwijkingen bij de geboorte en relatieve risico’s (RR) van blootstelling in utero aan diverse antiëpileptica

BI = betrouwbaarheidinterval: wanneer dat interval het cijfer 1 niet insluit, is de toename van het risico significant.

NS = niet significant

Bron: Hernández-Díaz S, Smith CR, Shen A, Mittendorf R, Hauser WA, Yerby M, Holmes LB; North American AED Pregnancy Registry; North American AED Pregnancy Registry. Comparative safety of antiepileptic drugs during pregnancy. Neurology 2012 May 22;78(21):1692-9.

Geen specifieke informatie beschikbaar.