USTEKINUMAB

Het effect van ustekinumab op de vruchtbaarheid bij de mens werd nog niet geëvalueerd [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Vrouwen die zwanger kunnen worden, moeten effectieve anticonceptie gebruiken tijdens de behandeling en gedurende ten minste 15 weken na de behandeling [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

NVDR: er zijn geen rapporten over beïnvloeding van de vruchtbaarheid bij de vrouw.

Klinische en toxicologische informatie:

Eerste trimester
Humaan:

Passage van de placenta werd voor ustekinumab vastgesteld in de perinatale periode. Er zijn gegevens over 13 blootstellingen in utero. Als uitkomsten worden vermeld: 2 normale geboorten, 1 spontane abortus, 5 geïnduceerde abortussen, allemaal binnen12 weken na conceptie. Drie zwangerschappen waren nog lopend en over 2 gevallen waren geen gegevens [Briggs].

Er zijn geen toereikende gegevens over het gebruik van ustekinumab bij zwangere vrouwen [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Dierexperimenteel:

Experimenteel onderzoek bij dieren wijst geen directe of indirecte schadelijke effecten uit voor de zwangerschap of de ontwikkeling van het embryo/de foetus [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA]

Tweede trimester:
Humaan:

Ustekinumab kan vanaf het tweede trimester via de placenta bij het ongeboren kind komen. Hierdoor kan het misschien de afweer van de baby in de eerste maanden na de geboorte onderdrukken [Lareb 09 2024]. 

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar. 

Derde trimester :
Humaan:

IgG gaan vooral door tijdens het derde trimester [Briggs]. Gepubliceerde gegevens bij zwangere vrouwen die tijdens het 2e en/of 3e trimester van de zwangerschap aan ustekinumab zijn blootgesteld, zijn beperkt, maar tot op heden zijn er geen specifieke foetale of neonatale effecten gemeld die aan de behandeling kunnen worden toegeschreven [Le-Crat 09 2024].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar. 

Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :
Humaan:

Ustekinumab passeert de placenta en is gedetecteerd in het serum van zuigelingen geboren bij vrouwelijke patiënten die tijdens de zwangerschap met ustekinumab werden behandeld. De klinische gevolgen hiervan zijn onbekend; het risico van infectie bij zuigelingen die in utero waren blootgesteld aan ustekinumab kan echter na de geboorte verhoogd zijn [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Dierexperimenteel:

Experimenteel onderzoek bij dieren wijst geen directe of indirecte schadelijke effecten uit voor de bevalling of de postnatale ontwikkeling [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Opvolging :
Humaan:

Als de moeder een groot deel van de zwangerschap een monoklonaal antilichaam zoals ustekinumab heeft gebruikt, raadt men vaccinatie van het kind met een levend verzwakt vaccin in de eerste maanden na de geboorte af [Lareb 09 2024]. Toediening van levende vaccins (zoals het BCG-vaccin) aan zuigelingen, die in utero waren blootgesteld aan ustekinumab, wordt niet aanbevolen gedurende 6 maanden na de geboorte of totdat de ustekinumabconcentraties in serum bij de zuigeling ondetecteerbaar zijn geworden [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Dierexperimenteel:

Experimenteel onderzoek bij dieren wijst geen directe of indirecte schadelijke effecten uit voor de postnatale ontwikkeling [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Risico-categorie (Hale) :

L?

Farmacokinetiek:legende
% Eiwitbinding (moeder): (eiwit)
Distributievolume: 0.057 - 0.083 l/kg
Halfwaardetijd (moeder): 15 - 32 dagen
Piekconcentratie in het serum (moeder): na 8.5 dagen
Overgang in de moedermelk: onbekend
Melk/serum ratio: onbekend
Geschatte max. inname (zuigeling): onbekend

Klinische en toxicologische informatie
Humaan:

Het erg hoge moleculair gewicht (149.000 D) maakt dat de concentratie van ustekinumab waarschijnlijk heel laag blijft in de moedermelk [Hale]. 

Beperkte gegevens uit gepubliceerde literatuur duiden erop dat ustekinumab bij de mens in zeer kleine hoeveelheden wordt uitgescheiden in de moedermelk. Het is niet bekend of ustekinumab na inname systemisch wordt geabsorbeerd. LactMed vermeldt dat tientallen gevallen bekend zijn waarbij behandelde moeders borstvoeding gaven aan hun zuigelingen zonder ernstige complicaties voor de zuigeling. Overgang via moedermelk kan geminimaliseerd worden door 2 weken te wachten na de bevalling, vooraleer met borstvoeding te beginnen [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA] [LactMed].

Gezien de mogelijkheid van ongewenste reacties van ustekinumab bij kinderen die borstvoeding krijgen, moet worden besloten om ofwel de borstvoeding stop te zetten tijdens de behandeling en tot 15 weken na de behandeling [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar. 

Humaan:

Geen specifieke informatie beschikbaar. 

In het overzicht van de ongewenste effecten wordt geen melding gemaakt van beïnvloeding van de vruchtbaarheid [SmPC Uzpruvo 09 2024 EMA].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar. 

Humaan:

Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.

Er worden 17 zwangerschappen gemeld waarbij de man blootgesteld werd aan ustekinumab. Er worden geen gegevens gemeld in verband met complicaties [Briggs].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar. 

SmPC

Hale, Medications and Mothers´Milk, 19th Edition, 2021

Briggs G, Freeman R, Yaffe S. Drugs in Pregnancy and Lactation, 12th edition, Philadelphia 2021

[Lareb] : Bijwerkingencentrum Lareb https://www.lareb.nl

[LE- CRAT] - Centre de référence sur les agents tératogènes chez la femme enceinte (le-crat.fr) https://www.le-crat.fr

[LactMed] :https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500594/

Geen specifieke informatie beschikbaar. 

Geen specifieke informatie beschikbaar.