CAPECITABINE

Vrouwen in de vruchtbare leeftijd moet aangeraden te worden zwangerschap te vermijden tijdens de therapie met capecitabine. Als vrouwen zwanger worden tijdens de therapie met capecitabine, moet duidelijk worden gewezen op de mogelijke schade voor de foetus. Een effectieve anticonceptiemethode moet worden gebruikt tijdens de behandeling en gedurende 6 maanden na de laatste dosis capecitabine [SmPC Capecitabine Accord  01 2025 EMA].

Tijdens standaard fertiliteitonderzoeken werd verminderde fertiliteit waargenomen bij vrouwelijke muizen die capecitabine toegediend kregen; dit effect was echter reversibel na een geneesmiddelvrije periode [SmPC Capecitabine Accord  01 2025 EMA].

Klinische en toxicologische informatie:

Eerste trimester
Humaan:

Capecitabine is een niet-cytotoxisch fluoropyrimidinecarbamaat dat werkt als een oraal toegediende precursor van het cytotoxische deel, 5-fluoro-uracil (5-FU). Capecitabine wordt via verschillende enzymatische stappen geactiveerd. Het enzym, betrokken bij de uiteindelijke omzetting tot 5-FU, thymidine fosforylase (ThyPase), wordt in tumorweefsels aangetroffen maar ook in normale weefsels, hoewel in een lagere concentraties [SmPC Capecitabine Accord  01 2025 EMA].

De passage van capecitabine door de placenta-barrière is onbekend, doch verwacht (laag MG, lage eiwitbinding) [Briggs].

Er zijn geen studies gedaan met zwangere vrouwen die behandeld werden met capecitabine. Er moet echter aangenomen worden dat capecitabine foetale schade zou kunnen aanrichten wanneer het aan zwangere vrouwen wordt toegediend [SmPC Capecitabine Accord  01 2025 EMA].

Dierexperimenteel:

In reproductietoxiciteitsstudies bij dieren veroorzaakte de toediening van capecitabine embryoletaliteit en teratogeniciteit. Deze bevindingen zijn de te verwachten effecten van fluoropyrimidinederivaten [SmPC Capecitabine Accord  01 2025 EMA].

Tweede trimester:
Humaan:

Er zijn geen gegevens over capecitabine, wel over het 5-fluoro-uracil dat eruit ontstaat. Het aantal misvormingen bij in utero blootstelling aan 5-fluoro-uracil vanaf het 2de trimester bedroeg 2% (n=161). Het ging over een afwijking in de onderste ledematen, een klompvoet en het syndroom van Down (bij dat laatste wellicht geen verband met fluoro-uracil) [NTP].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Derde trimester :
Humaan:

Zie tweede trimester.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :
Humaan:

Er zijn geen gegevens bekend over capecitabine in de perinatale periode, wel over 5-fluoro-uracil dat eruit ontstaat. Vroegtijdige (<36 weken) bevallingen worden gemeld bij 38 van 54 opgevolgde patiënten [NTP].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Opvolging :
Humaan:

Er zijn geen gegevens bekend over capecitabine, wel over 5-fluoro-uracil dat eruit ontstaat. Over 129 kinderen zijn gegevens bekend (6 weken tot 17 jaar oud). Bij 4 kinderen werden complicaties gezien (o.a. spraakproblemen, stotteren, lage IQ, vertraagde groei en ontwikkeling) [NTP].

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Risico-categorie (Hale) :

L5

Farmacokinetiek:legende
% Eiwitbinding (moeder): < 60
Distributievolume: onbekend
Halfwaardetijd (moeder): 38 - 45 minuten
Piekconcentratie in het serum (moeder): na 1.5 uren
Overgang in de moedermelk: onbekend
Melk/serum ratio: onbekend
Geschatte max. inname (zuigeling): onbekend

Klinische en toxicologische informatie
Humaan:

De overgang van capecitabine naar de moedermelk is onbekend, doch verwacht (laag MG, lage eiwitbinding) [Briggs].

Volgens de meeste bronnen is capecitabine tegenaangewezen tijdens borstvoeding. De mogelijkheid wordt wel geopperd om een wachtperiode te respecteren na de laatste dosis capecitabine. De duur van deze wachtperiode loopt uiteen volgens de bronnen: minimum 24 uur [Hale], maar de fabrikant raadt 2 weken aan in bijsluiter [LACTMED 01 2025][SmPC Capecitabine Accord 01 2025 EMA].

Capecitabine wordt gemetaboliseerd tot fluorouracil. Beperkte bronnen vermelden dat een dosis van 200 mg/m² geen detecteerbare spiegels in moedermelk geeft. Indien borstvoeding wordt gegeven tijdens een therapie moet de bloedformule bij de zuigeling worden gecontroleerd. De aanmaak van moedermelk kan gestoord zijn door capecitabine [LACTMED 01 2025].

Dierexperimenteel:

Bij zogende muizen werden aanzienlijke hoeveelheden capecitabine en de metabolieten in de melk aangetroffen [SmPC Capecitabine Accord 01 2025 EMA].

Humaan:

Gebaseerd op de genetische toxiciteitsresultaten moeten mannelijke patiënten met vrouwelijke partners die zwanger kunnen worden een effectieve anticonceptiemethode gebruiken gedurende de behandeling en gedurende 3 maanden na de laatste dosis capecitabine [SmPC Capecitabine Accord 01 2025 EMA].

Dierexperimenteel:

In experimenteel onderzoek bij dieren werden effecten op de vruchtbaarheid waargenomen [SmPC Capecitabine Accord 01 2025 EMA].

Humaan:

Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma. Capecitabine en de metabolieten worden voornamelijk in de urine uitgescheiden; 95,5 % van de toegediende dosis capecitabine wordt teruggevonden in de urine [SmPC Capecitabine Accord 01 2025 EMA].

NVDR: overgang via sperma is niet uit te sluiten. Vermits capeticabine een prodrug is van 5-fluoro-uracil, zal een deel uitgescheiden worden als 5-fluoro-uracil.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

SmPC

Hale, Medications and Mothers´Milk, 19th Edition, 2021

Briggs G, Freeman R, Yaffe S. Drugs in Pregnancy and Lactation, 12th edition, Philadelphia 2021

LactMed : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500883/

NTP: National Toxicology Program. Developmental Effects and Pregnancy Outcomes Associated With Cancer Chemotherapy Use During Pregnancy. US Department of Health and Human Services, May 2013, 234 pages.

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Geen specifieke informatie beschikbaar.