ATOMOXETINE HClLaatste bijwerking : 2024.08.06 |
|||||||||
| Synoniem: | |||||||||
| Toedieningsweg: | oraal | ||||||||
| Klasse(n): | |||||||||
| Preconceptie | 0-3 | 4-6 | 7-9 | Perinataal | Borstvoeding | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| (ja) III | check II | check II | check II | check II | check III | |
| geen info | geen info | geen info | ||||
Humane gegevens over toepassing tijdens zwangerschap wijzen niet op teratogeniciteit, maar de periode van inname wordt niet gespecifieerd.
Dierexperimenteel onderzoek sluit het optreden van complicaties niet uit.
Sedatie bij de zuigeling wordt gemeld tijdens borstvoeding.
Geen specifieke humane informatie beschikbaar.
Er werd geen effect gezien op de vruchtbaarheid van ratten bij toepassen van 6x de maximale humane dosis [Briggs].
De passage van atomoxetine door de placenta-barrière is onbekend, doch verwacht (laag MG, relatief lange T1/2) [Briggs]. Indien atomoxetine moet gebruikt worden tijdens zwangerschap pleit Briggs voor een zo laag mogelijke effectieve dosis en liefst geen toepassing tijdens het eerste trimester. Deze voorzichtige aanbeveling steunt op resultaten uit dierexperimenteel onderzoek [Briggs].
LAREB vermeldt twee studies waarin honderden patiënten tijdens zwangerschap werden behandeld met atomoxetine. Een Zweedse registerstudie (n=165) en een studie waarin specifiek gekeken werd naar placentaloslating, groeirestrictie en vroeggeboorte (n=450). Enerzijds werden er geen nadelige effecten op de zwangerschap gezien. Anderzijds wordt niet gespecifieerd tijdens welke periode atomoxetine werd gebruikt [LAREB 08 2024].
In een studie van 2023 worden Scandinavische en Amerikaanse registers gecombineerd (n=990).In de Scandinavische landen werd een licht verhoogd risico op afwijkingen aan de ledematen gezien, maar dat werd niet bevestigd door de Amerikaanse data. Wanneer beide registers samen werden genomen, werd geen verhoogd risico gezien op afwijkingen in het algemeen en hartafwijkingen en afwijkingen van de ledematen in het bijzonder. Opnieuw worden geen gegevens verstrekt over de periode van de zwangerschap [LAREB 08 2024].
Eén publicatie (Kallen et al. 2013) rapporteert over 22 zwangere patiënten die in een vroeg stadium en 12 zwangere patiënten die in een later stadium met atomoxetine behandeld werden. Er werden significant meer vroeggeboorten gezien. Neonatale morbiditeit verschilde niet significant. In twee andere publicaties wordt gemeld dat geen conclusies kunnen getrokken worden uit de beschikbare gegevens (Besag et al. 2014, Ornoy 2018). In één publicatie worden meer spontane abortussen gemeld, maar die kunnen gedeeltelijk te wijten zijn aan de pathologie (Bro et al. 2015). Eén studie suggereert dat geneesmiddelen gebruikt bij ADHD kunnen leiden tot geïnduceerde abortus en misval in vergelijking met niet blootstelling, maar methylfenidaat, dexamfetamine en atomoxetine werden wel samen genomen (Haervig et al. 2017). Bröms et al. 2023 vonden geen majeure afwijkingen (vooral wat hart en ledematen betreft) gedurende de 6 maanden na de geboorte, na blootstelling gedurende het eerste trimester (Bröms et al. 2023).
Dierexperimenteel:Met 3 keer de maximale humane dosis werd een verlaagd geboortegewicht vastgesteld en een verlaagd overleven van de jongen. Dat effect was er niet met 2 keer de maximale humane dosis. Met 5 keer de humane dosis gedurende de periode resulteerde in een onvolledige ossificatie, een effect dat niet optrad met 2,5 keer de maximale humane dosis. Wanneer doses gegeven werden aan konijnen resulterend in plasmaspiegels gelijk aan 3.3 keer (normale metaboliseerders) of 0,4 keer (trage metaboliseerders) de humane plasmaspiegels, werden afwijkingen in de bloedvaten gezien (plasmaspiegels berekend op basis van de maximale humane dosis) [Briggs].
.
Tweede trimester:Zie eerste trimester.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Zie eerste trimester.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Opvolging :Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
L4
Het is onbekend of atomoxetine wordt uitgescheiden in de moedermelk bij de vrouw. Dergelijke data zijn onvoldoende om te duiden op een verband of niet tussen atomoxetine en ongunstige gevolgen voor de borstvoeding [SKP Strattera 03 2017]. Als lipofiel neuro-actief bestanddeel vertegenwoordigt atomoxetine een potentieel risico wanneer gebruikt tijdens de borstvoeding [Hale].
De enige data die er bestaat zijn 2 reports van de ontwikkelaar van atomoxetine waarbij de pasgeborenen langer sliepen dan normaal. Er werd geen verdere informatie gegeven. Zuigelingen moeten geobserveerd worden voor overdreven sedatie [LACTMED 08 2024].
Dierexperimenteel:Atomoxetine en/of zijn metabolieten worden uitgescheiden in de moedermelk van ratten [SKP Strattera 03 2017].
| Preconceptie | Zwangerschap | Borstvoeding | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| (ja) III | (ja) III | |||||
| geen info | geen info | ← Condoom gebruiken / Onthouding | ||||
Tot nog toe wordt niet over beïnvloeding van de vruchtbaarheid gerapporteerd.
Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Er werd geen effect gezien op de vruchtbaarheid van ratten bij toepassen van 6 keer de maximale humane dosis [Briggs].
Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
SKP
Hale, Medications and Mothers´Milk, 19th Edition, 2021
Briggs G, Freeman R, Yaffe S.Drugs in Pregnancy and Lactation, 12th edition, Philadelphia 2021
[Lareb] : Bijwerkingencentrum Lareb https://www.lareb.nl
[LactMed] : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501732/
Besag FM. ADHD treatment and pregnancy. Drug Saf. 2014;37(6):397-408. doi:10.1007/s40264-014-0168-5
Bro SP, Kjaersgaard MI, Parner ET, Sørensen MJ, Olsen J, Bech BH, Pedersen LH, Christensen J, Vestergaard M. Adverse pregnancy outcomes after exposure to methylphenidate or atomoxetine during pregnancy. Clin Epidemiol. 2015 Jan 29;7:139-47. doi: 10.2147/CLEP.S72906. PMID: 25657597; PMCID: PMC4317061.
Bröms G, Hernandez-Diaz S, Huybrechts KF, et al. Atomoxetine in Early Pregnancy and the Prevalence of Major Congenital Malformations: A Multinational Study. J Clin Psychiatry. 2023;84(1):22m14430. Published 2023 Jan 16. doi:10.4088/JCP.22m14430
Haervig KB, Mortensen LH, Hansen AV, Strandberg-Larsen K. Use of ADHD medication during pregnancy from 1999 to 2010: a Danish register-based study. Pharmacoepidemiol Drug Saf. 2014;23(5):526-533. doi:10.1002/pds.3600
Källén B, Borg N, Reis M. The use of central nervous system active drugs during pregnancy. Pharmaceuticals (Basel). 2013 Oct 10;6(10):1221-86. doi: 10.3390/ph6101221. PMID: 24275849; PMCID: PMC3817603.
Ornoy A. Pharmacological treatment of attention deficit hyperactivity disorder during pregnancy and lactation. Pharm. Res. 2018; 35: 46 doi 10.1007/s1095-017-2323-z
Geen specifieke informatie beschikbaar.
Geen specifieke informatie beschikbaar.