NIVOLUMABLaatste bijwerking : 2024.10.15 |
|||||||||
| Synoniem: | |||||||||
| Toedieningsweg: | parenteraal | ||||||||
| Klasse(n): | |||||||||
| Preconceptie | 0-3 | 4-6 | 7-9 | Perinataal | Borstvoeding | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| check II | neen II | neen II | neen II | neen II | check II | |
| 5 | geen info | 5 | ||||
Omwille van het werkingsmechanisme wordt gebruik tijdens zwangerschap afgeraden. De hoeveelheden die via borstvoeding worden overgedragen naar de zuigeling zijn waarschijnlijk gering.
Er zijn met nivolumab geen vruchtbaarheidsonderzoeken uitgevoerd [SmPC Opdivo 09 2024 EMA].
Effectieve anticonceptie moet worden toegepast gedurende minstens 5 maanden na de laatst toegediende dosis nivolumab [SmPC Opdivo 09 2024 EMA].
Gougis et al. (2024) deden een retrospectief cohorte onderzoek naar de risico’s verbonden aan immuuncheckpoint inhibitoren en maakten hiervoor gebruik van Vigibase, een gegevensbank van de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO). Bij zwangere patiënten die behandeld werden met immuuncheckpoint inhibitoren (n=91) traden minder complicaties op, vergeleken met zwangere patiënten voor wie andere antitumorale middelen werden gebruikt (n=3467): relatief risico 0.44 (95% betrouwbaarheidsinterval 0.21-0.91). Het ging over vertraagde uteriene groei, pre-eclampsie en zwangerschapshypertensie. De auteurs specifiëren niet tijdens welke periode van de zwangerschap de geneesmiddelen werden gebruikt (Gougis et al. 2024).
Casuïstiek wijst evenwel op het feit dat problemen kunnen voorkomen. Er wordt een geval gemeld van gecombineerde behandeling nivolumab + ipilimumab voor melanoma. Er trad vertraagde intrauteriene groei op, vroegtijdige bevalling en voorbijgaande congenitale hypothyroïdie. Een tweede patiënte werd tijdens haar zwangerschap behandeld met nivolumab voor een uveaal melanoom. Bij de patiënte traden immuun gerelateerde hepatitis en thyroiditis op. Een tweeling kwam na een pre-eclampsie situatie vervroegd ter wereld. Een derde geval gaat over een behandeling met nivolumab (maligniteit niet vermeld). Er trad vertraagde intrauteriene groei op. Congenitale misvorming aan een hand en neonatale respiratoire complicaties traden op bij de te vroeg geboren baby. Een vierde patiënte werd met nivolumab + ipilimumab behandeld voor melanoma. Er werden geen complicaties gemeld tijdens de zwangerschap. Wel werd melding gemaakt van complicaties bij de veel te vroeg geboren baby: retinopathie, hersenbloeding, respiratoire problemen ten gevolge van onrijpe longen en ontwikkelingsstoornissen. Een vijfde geval werd gerapporteerd van een behandeling voor Hodgkin lymfoom met nivolumab. Niet diabetische ketoacidose met hypofagie en hongeren trad op tijdens de zwangerschap met doodgeboorte (Gougis et al. 2024).
Uit dieronderzoek is gebleken dat remming van de PD-1/PD-L1(Programmed Death Ligand 1)-signaalroute kan leiden tot een hoger risico op immuungemedieerde afstoting van de foetus in ontwikkeling, wat resulteert in sterfte van de foetus.
Van humaan IgG4 is bekend dat het de placentabarrière passeert en nivolumab is een IgG4. Derhalve kan nivolumab van de moeder naar de zich ontwikkelende foetus worden overgebracht [SmPC Opdivo 09 2024 EMA].
Dierexperimenteel:Van blokkade van PD-L1(Programmed Death Ligand 1)-signalering is bij zwangerschap in muismodellen aangetoond dat het de tolerantie voor de foetus verstoort en verlies van de foetus doet toenemen. De effecten van nivolumab op de prenatale en postnatale ontwikkeling werden geëvalueerd bij apen die tweemaal per week nivolumab kregen vanaf het begin van de organogenese in het eerste trimester tot en met de geboorte, bij blootstellingsniveaus die 8 of 35 maal zo hoog zijn dan die waargenomen bij de klinische dosis van 3 mg/kg nivolumab (gebaseerd op de AUC). Er was een dosisafhankelijke stijging in het foetusverlies en een verhoogde neonatale mortaliteit, die begon in het derde trimester [SmPC Opdivo 09 2024 EMA].
Tweede trimester:Zie eerste trimester.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Zie eerste trimester.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Opvolging :Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
L?
Onverwacht hoge spiegels werden bij één moeder in moedermelk teruggevonden, met accumulatie bij herhaalde doses. Dat effect wordt gedeeltelijk geneutraliseerd door een partiële destructie in het maagdarmstelsel met geringe absorptie voor gevolg. De meeste bronnen raden het geven van borstvoeding af gedurende een therapie met nivolumab met een wachttijd vijf maanden na de laatste dosis [LACTMED 09 2024].
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
| Preconceptie | Zwangerschap | Borstvoeding | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| (ja) III | (ja) III | |||||
| geen info | geen info | ← Condoom gebruiken / Onthouding | ||||
Tot nog toe werd niet over vruchtbaarheid gerapporteerd.
Geen specifieke humane en dierexperimentele gegevens beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
SmPC
Briggs G, Freeman R, Yaffe S. Drugs in Pregnancy and Lactation, 12th edition, Philadelphia 2021 online
Gougis P, et al. Immune Checkpoint Inhibitor Use During Pregnancy and Outcomes in Pregnant Individuals and Newborns. JAMA Network Open. 2024; 7(4): e245625. doi:10.1001/jamanetworkopen.2024.5625
Geen specifieke informatie beschikbaar.
Geen specifieke informatie beschikbaar.