CANNABINOIDEN

Mogelijk verminderen van de vrouwelijke fertiliteit door marihuana steunt op een verstoren van de hypotalamische stimulus voor gondotropine releasing hormoon (GnRH). Dat kan leiden tot verminderde vrijstelling van oestrogenen en gestagenen, met anovulatoire cycli als gevolg [Brents 2016].

De bijsluiter raadt mannen en vrouwen die kinderen kunnen krijgen aan om betrouwbare anticonceptiemiddelen te gebruiken zolang de behandeling met canabinoïden duurt of zolang cannabis wordt gebruikt en gedurende drie maanden nadat stoppen van de behandeling of het gebruik. Patiënten die hormonale anticonceptiva gebruiken, moeten worden geadviseerd om tijdens de behandeling met Sativex een aanvullende, alternatieve, niet-hormonale, betrouwbare barrièremethode voor geboortebeperking te gebruiken [RCP Sativex 06 2023].

Vruchtbaarheidsonderzoek dat is uitgevoerd met de THC- en CBD-extracten aanwezig in Sativex heeft geen ongewenste effecten aangetoond voor vrouwelijke vruchtbaarheid wat betreft het aantal parende dieren, het aantal vruchtbare vrouwtjes of voor de parings of vruchtbaarheidsindex [SKP Sativex 06 2023].

Klinische en toxicologische informatie:

Eerste trimester
Humaan:

NVDR: bevolkingsonderzoek wijst op ongunstige effecten wanneer cannabis recreatief wordt gebruikt. De cijfers duiden op statistische significantie, alhoewel niet uitgesproken. Er worden wel meerdere ongunstige effecten vastgesteld.

 

In een bevolkingsonderzoek werden 316.722 zwangerschappen bestudeerd: 2,9% van de vrouwen rapporteerde zelf cannabis gebruik en bij 5,3% kon cannabis gebruik aangetoond worden via toxicologisch onderzoek. Prenataal gebruik van cannabis was geassocieerd met zwangerschapshypertensie (adjusted risk ratio of aRR = 1,17; 95% betrouwbaarheidsinterval of BI = 1,13-1,21), pre-eclampsie (aRR = 1,08; 95% BI = 1,01-1,15), hogere (aRR = 1,09; BI 95% = 1,08-1,10) of lagere (aRR = 1,05; BI 95% 1,01-1,08) gewichtstoename, placentaire  loslating (placenta maakt zich los van de uterus)aRR = 1,19; BI 95% = 1,05-1,26) maar minder zwangerschapsdiabetes (aRR = 0,89; BI 95% = 0,85-0,94) [Young-Wolff et al. 2024; Lo & Spong 2024].

THC en metabolieten gaan door de placenta-barrière. In de meeste studies gaat het verbruik van marihuana steeds samen met het gebruik van nicotine en alcohol. THC-gebruik tijdens de zwangerschap werd geassocieerd met prematuriteit. Causale analyse is niet eenvoudig. Verkorten van de zwangerschapduur werd vastgesteld bij 1246 gebruikers in een retrospectieve studie van 12.424 zwangerschappen. Het effect was niet langer aanwezig wanneer gecorrigeerd werd voor gebruik van nicotine, demografische karakteristieken en medische en gynecologische voorgeschiedenis. Er bestaat ook controverse over een lager gewicht en de lengte bij de geboorte [Briggs].

Volgens een Canadese studie leidt het gebruik van marihuana tijdens zwangerschap tot tremoren en onrust bij de baby’s, al dan niet geïnduceerd door minimale stimuli (overreactie, vermoedelijk door onttrekkingsfenomenen). Baby’s hebben problemen met het zich aanpassen aan licht [Briggs].

Dierexperimenteel:

Het doseringsniveau “zonder effect” voor effecten op vroege embryonale en foetale overleving was bij ratonderzoek circa 1 mg/kg/dag (6 mg/m2), hetgeen dichtbij ligt of minder is dan het waarschijnlijke maximale menselijke doseringsniveau van Sativex. Er zijn geen aanwijzingen die suggereren dat er enige teratogene activiteit is bij ratten of konijnen voor doseringsniveaus die de waarschijnlijke menselijke doseringsniveaus aanzienlijk overstijgen [SKP Sativex 06 2023].

Tweede trimester:
Humaan:

Zie eerste trimester.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Derde trimester :
Humaan:

Zie eerste trimester.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :
Humaan:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Dierexperimenteel:

Bij een pre- en postnataal onderzoek met ratten was de overleving van de jongen en het verzorgingsgedrag verstoord bij doseringen van 2 en 4 mg/kg/dag (respectievelijk 12 en 24 mg/m2) [SKP Sativex 06 2023].

 

Opvolging :
Humaan:

Er is een mogelijke associatie tussen het gebruik in utero van marihuana en het optreden van acute non lymfoblastische leukemie (ANLL). ANLL werd bovendien op jongere leeftijd gezien dan bij niet blootgestelde baby’s (gemiddeld na 37,7 versus 96,1 maanden) [Briggs].

Dierexperimenteel:

Bij een postnataal onderzoek met ratten was de overleving van de jongen en het verzorgingsgedrag verstoord bij doseringen van 2 en 4 mg/kg/dag (respectievelijk 12 en 24 mg/m2) [SKP Sativex 06 2023].

Risico-categorie (Hale) :

L4 (THC)

Farmacokinetiek:legende
% Eiwitbinding (moeder): 95-99
Distributievolume: 3.4 l/kg
Halfwaardetijd (moeder): 25-57 uren
Piekconcentratie in het serum (moeder): onbekend
Overgang in de moedermelk: onbekend
Melk/serum ratio: 8
Geschatte max. inname (zuigeling): onbekend

Klinische en toxicologische informatie
Humaan:

Tetrahydrocannabinol (THC) de belangrijkste psychoactieve substantie in cannabis wordt in kleine hoeveelheden in moedermelk uitgescheiden (M/P = 8). Er zijn gegevens over meer dan 200 lacterende vrouwen. Deze substantie blijft na stoppen van cannabis gebruik 6 dagen tot 6 weken detecteerbaar in moedermelk. Een studie van één jaar vermeldde dat dagelijks of bijna dagelijks gebruik de motorische ontwikkeling van de zuigeling vertraagt (niet de intellectuele ontwikkeling of de groei). Occasioneel gebruik zou niet tot schade leiden. Over lange termijn effecten zijn er onvoldoende gegevens. Een studie uit Nieuw-Zeeland suggereert dat postnataal gebruik van cannabis door de moeder het risico op autisme verhoogt. Jongens zouden meer risico lopen dan meisjes [LACTMED 11 2024][HALE].

Doses die de normale klinische doses overstijgen kunnen de groei van zuigelingen met borstvoeding schaden [SKP Sativex 06 2023].

Dierexperimenteel:

Bij dierproeven zijn, zoals verwacht vanwege de lipofiele aard van cannabinoïden, aanzienlijke hoeveelheden cannabinoïden in moedermelk gevonden. Na herhaalde dosering concentreren cannabinoïden zich in moedermelk (40 tot 60 keer de plasmaspiegel) [SKP Sativex 06 2023].

Humaan:

Geen specifieke humane gegevens beschikbaar. Dierexperimenteel onderzoek wijst op mogelijke verlaging vruchtbaarheid bij mannen.

Dierexperimenteel:

Vruchtbaarheidsonderzoek dat is uitgevoerd met de THC- en CBD-extracten aanwezig in Sativex heeft geen ongewenste effecten aangetoond voor de mannelijke vruchtbaarheid wat betreft het aantal parende dieren, het aantal vruchtbare mannetjes of voor de paringsof vruchtbaarheidsindex (diersoort waarschijnlijk ratten). Er was een verminderd absoluut gewicht voor bijballen, met een doseringsniveau “zonder effect” van 25 mg/kg/dag (150 mg/m2) voor de mannelijke vruchtbaarheid. Literatuurgegevens tonen negatieve effecten van THC en/of CBD aan voor sperma-aantallen en -motiliteit [SKP Sativex 06 2023].

Humaan:

Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.

Dierexperimenteel:

Geen specifieke informatie beschikbaar.

SKP

Hale, Medications and Mothers´Milk, 19th Edition, 2021 

Briggs G, Freeman R, Yaffe S.Drugs in Pregnancy and Lactation, 12th edition, Philadelphia 2021

LactMed : https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501587/

Brents LK. Marijuana, the Endocannabinoid System and the Female Reproductive System. Yale J Biol Med. 2016; 89(2) :175-191

Lo JO & Spong CY. Associations between prenatal cannabis use and maternal health outcomes. JAMA Internal Medicine 2024; 184 (9): 1093-1094 

Young-Wolff KC  et al. Prenatal cannabis use and maternal pregnancy outcomes. JAMA Internal Medicine 2024 doi;10.1001/jamainternmed.2024.3270

Geen specifieke informatie beschikbaar.

Geen specifieke informatie beschikbaar.