VALERIAAN wortel, extract IGLaatste bijwerking : 2025.11.26 |
|||||||||
| Synoniem: | VALERIANA officinalis L. | ||||||||
| Toedieningsweg: | oraal | ||||||||
| Klasse(n): | |||||||||
| Preconceptie | 0-3 | 4-6 | 7-9 | Perinataal | Borstvoeding | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| (ja) III | check II | check II | check II | check II | check III | |
| geen info | geen info | geen info | ||||
Droge extracten zijn waarschijnlijk veilig tijdens zwangerschap.
Er zijn geen gegevens over passage in moedermelk. Het geven van borstvoeding is waarschijnlijk veilig wanneer de moeder droge extracten gebruikt.
Indien valeriaanwortel wordt gebruikt tijdens zwangerschap en borstvoeding verdienen geregistreerde geneesmiddelen de voorkeur. Het is aangeraden de gebruiksduur wordt zo kort mogelijk te houden.
Tot nog toe wordt niet gerapporteerd over beïnvloeding van vruchtbaarheid.
LAREB vermeldt een studie met 98 zwangeren, waarin het gebruik van valeriaan niet geassocieerd werd met nadelige effecten op de zwangerschap. Wanneer overwogen wordt valeriaan te gebruiken, wordt kortdurend gebruik aangeraden. De voorkeur gaat uit naar een preparaat dat geen alcohol of andere bestanddelen bevat [LAREB 11 2025].
In Australië worden preparaten op basis van valeriaanwortel beschouwd als voldoende veilig, op basis van algemeen verspreid gebruik. In Zweden is valeriaan een van de meest gebruikte sedativa bij rusteloosheid en slaapproblemen in het begin van de zwangerschap (tot 811 gerapporteerde gevallen). Er worden geen complicaties gemeld zoals prematuriteit, laag geboortegewicht, lichaamslengte, lage Apgar scores na 5 minuten en ernstige misvormingen [Wiesner 2016].
Nota bij kortdurend: in open klinisch onderzoek wordt al na enkele dagen een effect gemeld, maar de meeste dubbelblinde, placebo gecontroleerde studies duren minstens twee weken [Wiesner, 2016].
De geneesmiddelen die in België geregistreerd zijn, bevatten droge ethanolische extracten van valeriaanwortel, met een gekende concentratiefcator (de zogenaamde Drug-Extract-Ration of DER) [SKP Sedistress 06 2025][SKP Dormiplant 05 2021][SKP Relaxine 05 2021][SKP Valdispert 11 2016].
Briggs beschrijft van zwangere patiënten die naast valeriaan nog mengsels van andere sedativa gebruikten. Soms ging het over zelfmoordpogingen. Deze gevallen zijn niet representatief voor een monotherapie met gekwantificeerde extracten. In twee gevallen waarin enkel valeriaan werd ingenomen bij 3 tot 4 weken vastgestelde zwangerschap (equivalent van 2 en 5 g wortel) werden geen ernstige afwijkingen bij de babies gezien. Briggs besluit dat valeriaanwortel bij kortdurend gebruik waarschijnlijk veilig is [Briggs online 11 2025].
Dierexperimenteel:Dierexperimenteel onderzoek bij zwangere ratten werd uitgevoerd met zuivere valepotriaten (= onstabiele epoxytriësters)en zijn niet relevant voor humman gebruik tijdens zwangerschap [Wiesner 2016].
Tweede trimester:Zie eerste trimester.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Chronisch gebruik tijdens het derde trimester zou kunnen leiden tot ontwenningsverschijnselen bij de moeder en de pasgeborene [Briggs].
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Perinataal (steeds rekening houden met de gegevens bij de actuele trimester) :Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Opvolging :Geen specifieke informatie beschikbaar.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
L4
Er zijn geen gegevens over passage in moedermelk. Tot nog toe worden geen complicaties gemeld bij kinderen die borstvoeding krijgen van moeders die valeriaan gebruiken. Enkel droge extracten mogen gebruikt worden [Embryotox 11 2025].
NVDR: Hale en LACTMED houden nog steeds rekening met de aanwezigheid van valepotriaten in de extracten op basis van valeriaanwortel. [Hale][LACTMED 11 2025]. Valepotriaten zijn epoxy triësters en uiterst onstabiel. Ze worden gehydrolyseerd bij extractie en mogen dus niet als referentie worden gebruikt voor valeriaanwordte
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
| Preconceptie | Zwangerschap | Borstvoeding | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| (ja) II | (ja) III | |||||
| geen info | geen info | ← Condoom gebruiken / Onthouding | ||||
Er werd geen invloed op fertiliteit gezien tijdens een kortdurende fase I studie.
In een fase I studie kregen gezonde mannen dagelijks 5 tabletten valeriaanwortel extract (1 tablet kwam overeen met 4,4g valeriaanwortel; de extracten waren gestandaardiseerd op 0,43% valereenzuur), gedurende 10 dagen (ongeveer 3x de aanbevolen humane dosis). Er werd geen invloed gezien op de vruchtbaarheid of de testikulaire functie [Wiesner 2016].
Dierexperimenteel:Afwijkingen in de kop van spermatozoïden worden gemeld na toedienen van een equivalent van 4 g valeriaanwortel per kg lichaamsgewicht bij muizen. Wegens het toepassen van een supratherapeutische dosis van een niet gekarakteriseerd preparaat, zijn deze vaststellingen niet extrapoleerbaar naar de mens [Wiesner 2016].
Geen specifieke informatie beschikbaar over de overgang via het sperma.
Dierexperimenteel:Geen specifieke informatie beschikbaar.
Geen specifieke informatie beschikbaar.
Geen specifieke informatie beschikbaar.